با موهای خود مهربان باشیم

فهرست مطالب

نگرش های متفاوت به مو ساختارمو تخریب ساختارمو تثبیت ساختار مو راهکارهایی برای مراقبت از مو  

نگرش های متفاوت به مو

• آیا تابحال هنگامی که مقابل آیینه به صورت خود می نگرید ، تصور کرده اید که اگر مو نداشتید چطور بنظر می رسیدید؟ و یا اگر موهای شما حالتی متفاوت داشت چقدر تغییر می کردید ؟ اگر مو ندارید رویای شما از داشتن موهای زیبا چگونه است ؟ سؤالات زیادی در این زمینه در ذهن وجود دارد که گاهی رویاهای مارا از آنچه که نداریم ، شکل می دهد اما آنچه که واقعیت دارد آن است که در آیینه می بینید و آنچه اهمیت دارد حفظ ، نگهداری و مهربانی با موهایی است که آیینه به شما نشان می دهد .
• مویکی از اصلی ترین عوامل زیبایی و آراستگی ظاهری بشمار می آید و صرف نظر از جنسیت ، وجود ویا عدم وجود مو ، تأثیر بسزایی در زیباتر بودن دارد ، حتی مقدار مو نیز از اهمیت زیادی برخوردار است . سالیان سال است که شرکت های داخلی و خارجی با استفاده از همین نکته ، محصولات متنوعی را به بازار عرضه داشته و همه روزه آزمایشــگاهها تحقـیقات وسیعی را برروی هرچه مؤثرتر بودن این محصـولات ، در جهت مراقــبت هرچه بیشتـــر از مو ، انجـام می دهند .
• جنبۀ دیگرآن است که مو یکی از ضمائم پوست است که وظیفۀ اصلی آن محافظت است ، مثلاً موی سر از جمجمه محافظت می کند ، موی ابرو مانع ورود عرقِ پیشانی به داخل چشم می شود و مژه ها یکی از عوامل محافظت کنندۀ چشم در برابر اشعۀ آفتاب بشمار می روند .
• از دیگرموارد بررسی مو ، آن است که نشان دهندۀ برخی تغییرات در عملکرد درونی بدن است ، بطور مثال نازک شدن یا ریزش موها میتـواند نشان از کم کاری یا پرکاری غده تیروئید باشد ، یاکم بودن حجم خون و عدم خونرسانی کافی می تواند پیاز مو را ضعیف و رشد مو را با اشکالاتی مواجه کند ، تغییرات هورمونی که همراه با افزایش سن ، دوران بارداری ، سیکل های قاعدگی در خانمها و قرار گرفتن در دوران بلوغ و ….. صورت می گیرد ، نیز از عوامل تأثیرگذاری در رشد و تغییر حالتهای مو می باشد .

  هرفرد می بایستی با درنظر گرفتن تمام این عوامل و سایر عوامل تأثیرگذار بر روند رشد مو ، به مراقبت از موهای خود پرداخته و در انتخاب لوازم آرایشی ، بهداشتی ، مراقبتی و تجهیزات مورد استفاده در این زمینه ، نکات زیادی را در نظر بگیرد . از مواردی که اکثر افراد جامعه خصوصاً باافزایش سن به آن می پردازند استفاده از رنگ مو به منظور دستیابی به رنگ دلخواه است که البته در تمام گروههای سنی ( بجز کودکان ) ، بطور معمول انجام می شود لذا لازم است قبل از انتخاب هر محصول و اقدام به تغییر رنگِ مو ، کمی از ساختار مو و ترکیبات موجود در رنگهای مو آگاهی کسب کرد.

ساختارمو

هرتارمو از سه بخش اصلی : مغزمو ( Medulla) ، پوستۀ مو ( Cortex ) و پوشش مو ( Cuticle ) تشکیل شده است .  

نمای عرضی از سه بخش اصلی مو

  بخش اصلی مو ، پوسته یا همان کورتکس می باشد که رنگدانه ها ، پروتئین ها ، چربی ها ، کراتین و سایر مواد مغذی در این بخش قراردارند ، کوتیکول لایۀ محافظ کورتکس است که چنانچه در معرض آسیب قرار بگیرد ، کورتکس بدون محافظ باقی مانده و عوارضی مانند موخوره ، خشکی و شکنندگی مو را به همراه دارد ، چنانچه رنگدانه های (ملانین ) موجود در کورتکس به مقـدار زیاد باشد ، مو به رنگ تیره و درصورتی که به مقـدار کم باشد ، مو به رنگ روشن دیده می شود و عدم تولید ملانین کافی موجب سفیدی مو می گردد . در حالت طبیعی ساختار موی انسان دارای خاصیت اسیدی با PH برابر 5 یا کمتر است که در این حالت کوتیکول بشکل پولک های فلس مانند لایه به لایه بر روی هم قرار گرفته و از رنگدانه ها و سایر ترکیبات داخل کورتکس محافظت می کند .

تصویر بزرگ شده از کوتیکول موی سالم

   حال این احتمال وجود دارد که موها به دلیل تغییر در عملکرد اندام های داخلی و یا یکی از عوامل بیرونی مانند : در معرض گرد و خاک زیاد قرارگرفتن ، استفاده از رنگ ها و … دچار آسیب دیدگی شوند که در این صورت ساختار مو تغییر کرده و موها بشکل وز کرده ، با خشکی مفرط و یا موخوره دیده می شوند .

تصویر بزرگ شده از کوتیکول آسیب دیده

تخریب ساختار مو

تغییر در ساختار مو بدین صورت رخ می دهد که برخی از عوامل بیرونی مانند آمونیاک موجود در رنگهای مو ، به جهت دارا بودن خاصیت قلیایی ، سسب افزایش PH مو به بالای 5 می گردد و حالت اسیدی مو را به قلیایی تغییر می دهد این قلیایی شدن موجب تخریب کوتیکول و نفوذ رنگ و یا سایر عوامل خارجی به داخل کورتکس و در نهایت تغییر رنگ و یا حالت مو می گردد ، نفوذ رنگ به داخل کورتکس نه تنها باعث از بین رفتن رنگدانه های طبیعی مو می گردد بلکه موجب آسیب دیدن مواد مغذی در بافت کورتکس نیز می شود و معمولاً پس از چندین بار استفاده از رنگ ها و یا در معرض عوامل خارجی آسیب زا قرار گرفتن ، مشاهده می شود که مو بتدریج خشک ، وزکرده ، شکننده و …. می شود .  

تثبیت ساختار مو

امروزه با پیشرفت های چشمگیری که در زمینه مواد بهداشتی و مراقبتی پوست صورت گرفته است می توان با عوامل مؤثر خارجی تا حد زیادی حالت طبیعی موها را تثبیت نمود ، بطور مثال استفاده از رنگهای مو با حداقل میزان آمونیاک ، بدین ترتیب که این گونه رنگها میزان آمونیاک را به کمترین میزان خود رسانده و روغنهای مخصوص جهت درخشان شدن و سلامت مو به محتوای رنگ افزوده شده ، این روغنها که معمولاً منشاء گیاهی دارند علاوه بر ترکیب با رنگدانه ها ، به همراه رنگ به داخل کورتکس نفوذ کرده و سبب افزایش رنگ پذیری مو می گردند و علاوه برآن موجبات درخشان شدن موها ، بدون آسیب رساندن را فراهم می آورند .   یکی از عللی که آمونیاک رنگ پذیری موها را افزایش می دهد ، بازکردن فلس های کوتیکول است که با حذف ویا حداقل شدن مقدار آمونیاک ، بنظر می رسد که تغییر رنگ نیز به خوبی صورت نگیرد ، یکی از راهکارهایی که جایگزین مناسبی برای آمونیاک به حساب می آید ، گرم کردن موها در حین رنگ کردن با استفاده از هوای گرم سشوار و یا حولۀ گرم است . از آنجائیکه رنگهای بدون آمونیاک ، فرمولاسیون سازگار با ساختار مو دارند ، علاوه بر آسیب نزدن به پوست و موی سر ، فاقد بوی تند ، بدون ایجاد حساسیت و پوشش دهی صد درصدی برای موهای سفید دارند . از آنجائیکه پولک های کوتیکول در موهای آسیب دیده که درمعرض آمونیاک موجود در رنگ مو قرار گرفته اند ، از هم باز شده اند ، استفاده از شامپوها و ماسک موهای بعد از رنگ ، بلافاصله پس از شستشوی موها ، توصیه می شود ، پروتئین و مواد مغذی موجود در شامپو و ماسک بعداز رنگ ، از طریق فلس های باز شدۀ کوتیکول ، به داخل کورتکس نفوذ کرده و علاوه برآن با بستن فلس های کوتیکول ، دوباره لطافت و درخشندگی را به موها باز می گردانند . همانطور که قبلاً نیز اشاره شد ، گرما موجب باز شدن کوتیکول می گردد لذا باید بخاطر داشت که هنگام شستشوی موها پس از رنگ ، باید از آب خنک در حد قابل تحمل استفاده کرد ، بدین طریق می توان اطمینان یافت که ضمن بسته شدن فلس های کوتیکول ، رنگ جدید مو از پایداری بیشتری برخوردار خواهد بود .  

 راهکارهایی برای مراقبت از مو

• ماساژ سر با سرانگشتان دست (بدون تماس ناخنها با پوست سر ) ، است . بهتراست که قبل از اینکار چند بار دستها را به هم ماساژ داده تا بخوبی پرانرژی گردند ، سپس به مدت یک دقیقه پوست سر را با حرکت زیگزاک سرانگشتان در تمام قسمتها ماساژ دهید ، این کار را صبح ها پس بیدار شدن و شبها قبل از خواب انجام دهید ، در ابتدا بنظر می آید که موها شروع به ریزش می کنند که نباید نگران باشید موهایی که می ریزند تماماً موهای ضعیف و سست هستند اما چنــانچه بطور مداوم این کار را تکرارکنید ، مشــاهده می کنید که موهای جدید شروع به رویش می کنند . ماساژ مداوم سر باعث خونرسانی بیشتر و بیشتر به ریشه ها شده و پیاز مو را تحریک به واکنش بیشتر و رویش موهای جدید می کنند و از ریزش موهای قبلی نیز جلوگیری می شود .
• موهایتان را در معرض تابش نور خورشید قراردهید
• اگر تمایل به داشتن موهای بلند دارید ، درفواصل زمانی مناسب ، کمی از انتهای موهایتان را کوتاه کنید
• هیچگاه با آب داغ دوش نگیرید

سؤالات متداول

ساختار مو از چه بخش های تشکیل شده است ؟ روش های محافظت از ساختار مو کدامند ؟ ماسک و شامپوی بعداز رنگ چه تأثیری بر مو دارند ؟ برای مراقبت از مو چه روش هایی توصیه می شود؟